SEMINart – αυτοτελείς συναντήσεις

.

_

Μια φορά την εβδομάδα, ανοίγουμε «ζωντανή» βιβλιοθήκη του SEMINart με ομιλίες, αναγνώσεις, προβολές, συζητήσεις κ.ά. από την ομάδα του TWIXTlab και προσκεκλημένους. Σε αυτές τις αυτοτελείς συναντήσεις διερευνώνται οι σχέσεις σύγχρονης τέχνης, ανθρωπιστικών επιστημών και κοινωνικής πραγματικότητας. Το SEMINart απευθύνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο, ανεξαρτήτως συμμετοχής στις υπόλοιπες δραστηριότητες του TWIXTlab.

---

β’ τρίμηνο 2015-2016, Πρόγραμμα SEMINart

---

Παρασκευή 04/03/16

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ:

Παρουσίαση: Δρόμοι του Φανταστικού

Μάνος Κουμής

‘Πρέπει να πάει ακόμα πιο μακριά: η ψυχή αυτή / πρέπει να προδώσει εαυτήν, /να ελευθερώσει εαυτήν – με μια κίνηση, / ο καθρέπτης να γίνει πυρσός.’

William Butler Yeats.

Χρειάστηκαν, μάλλον, πάνω από 20 αιώνες, έτσι ώστε ο άνθρωπος να βγει από την ‘σπηλιά’, στην οποία ο Πλάτωνας τον έιχε καταδικάσει να ζει. Η χειαραφέτηση του αυτή, βέβαια, επήλθε κόντρα στον δυτικό ορθολογισμό, που ήθελε την φαντασία αιτία της ποταπότητάς του. Οι δρόμοι του φανταστικού σκοπεύουν να αναλύσουν τον πρωτεϊκό ρόλο της φαντασίας μέσα στην ιστορία των ιδεών και να καταδείξουν την δύσκολη πορεία της μέσα από τις συμπληγάδες της νεωτερικότητας. Τερματικός σταθμός αυτής της διαδρομής είναι η επανακάλυψη της ετερότητας, έννοια που η δυτική αισθητική φαίνεται να είχε απωλέσει.

---

Παρασκευή 11/03/16

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ:

Παρουσίαση: Η ποιητική πρόζα του Ε.Χ. Γονατά και η σύγχρονη νεοελληνική διηγηματογραφία

Θάνος Κάππας

έργο του Α. Ακριθάκη

Μικρή φόρμα και ποιητικότητα, υπαινιγμός και παράδοξο, χιούμορ και ασυνείδητο, εξωλογικά και ονειρικά στοιχεία στην πεζογραφία (πολύ) σύγχρονων νεοελλήνων διηγηματογράφων. Από την πεζογραφία του Ε.Χ. Γονατά σ’ αυτή του Γιάννη Παλαβού, του Πάνου Τσίρου, της Εύας Στεφανή, του Γιώργου Σκαμπαρδώνη κ.ά. Ανάγνωση αποσπασμάτων, συγκλίσεις και αποκλίσεις, σχολιασμός.

---

Παρασκευή 18/03/16

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ:

Παρουσίαση: Το Μυστήριο του Κλειδωμένου Δωματίου. Ή: η Νόσος του Μπόλτζμαν.

Άρης Αναγνωστόπουλος

Τα «αδύνατα» αστυνομικά μυστήρια που διαδραματίζονται σε κλειδωμένα δωμάτια γνώρισαν άνθιση στο γύρισμα του 19ου αιώνα προς τον 20ο. Αναπτύχθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα με τις ιδέες της μοντέρνας φυσικής, και ειδικά τις κοσμολογικές προεκτάσεις της. Απόψε θα κατατεμαχίσουμε το πιο κλασσικό παράδειγμα του είδους, το Μυστικό του Κίτρινου Δωματίου του Γκαστον Λερού, προσπαθώντας να το αποκρυπτογραφήσουμε με στοιχεία από τη ζωή, την απελπισία και το θάνατο του ανθρώπου που θεμελίωσε τη στατιστική θερμοδυναμική, του Λουδοβίκου Μπόλτζμαν.

---

Παρασκευή 01/04/16

ΑΦΙΕΡΩΜΑ «ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ»:

Παρουσίαση: Προσεγγίζοντας αναπαραστάσεις της θηριωδίας στην σύγχρονη τέχνη μέσω του ‘civil contract of photography’.

Κυβέλη Λιγνού Τσαμαντάνη

Σε αυτή την παρουσίαση θα εξεταστούν διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους τέσσερις σύγχρονοι καλλιτέχνες πραγματεύονται την αποτύπωση της θηριωδίας και του πόνου του ‘άλλου’ μέσω της φωτογραφίας. Χρησιμοποιώντας ως πρίσμα ανάλυσης την φωτογραφική-πολιτική θεωρία της Ariella Azoulay (The Civil Contract of Photography), θα διευρευνηθεί η σχέση φωτογράφου-φωτογραφιζόμενου-θεατή: σε ποιό βαθμό η χρήση ενός πολιτικού λεξιλογίου ‘ανάγνωσης’ μπορεί να αλλάξει τους όρους με τους οποίους θα προσεγγιστούν τέτοιες εικονοποιήσεις; Τα παραδείγματα που θα αναλυθούν τονίζουν κριτικά την επικράτηση ‘εμβληματικών’ φωτογραφιών (‘iconic’ images), καθιστώντας έτσι αναγκαία την επανεξέταση των ορίων του βλέμματος των σύγχρονων θεατών.

---

Παρασκευή 08/04/16

ΑΦΙΕΡΩΜΑ «ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ»:

Παρουσίαση: Ανθρωπισμός και πασιφισμός κατά τον 19^ο αιώνα: Λέξεις και εικόνες του  Πολέμου

Aντα Διάλλα

Β.Β. Βερεσάγκιν, 1871. Αποθέωση του Πολέμου: Αφιερώνεται σε όλους τους μεγάλους κατακτητές, χθεσινούς, σημερινούς  και αυριανούς

Με αφορμή ένα ξεχασμένο σήμερα Ρώσο ζωγράφο του 19ου αιώνα, διάσημο ωστόσο κατά τα χρόνια της καλλιτεχνικής του ακμής και  στις  δυο πλευρές του Ατλαντικού, τον Βασίλι Βερεσάγκιν, επιχειρώ να κατανοήσω τους τρόπους με τους οποίους οι εικαστικές αναπαραστάσεις του Πολέμου – συχνά σε αρμονία και αντιστοιχία με  λεκτικές αναπαραστάσεις του- δημιουργούσαν  κοινότητες συμπάθειας  προς την «πάσχουσα Ανθρωπότητα»,   άτομα δηλαδή πρόθυμα να προσφέρουν την ανθρωπιστική τους βοήθεια αναλόγως την περίσταση. Παράλληλα οι εικόνες αυτές μέσα από την έκθεσή τους πυροδοτούσαν δημόσιες αντιπαραθέσεις για την ουσία του Πολέμου στις σύγχρονες κοινωνίες, διαμορφώνοντας έτσι ιδέες και πρακτικές του  πασιφιστικού κινήματος που διαμορφωνόταν στον ευρωπαϊκό χώρο κατά τον  ώριμο 19ο αιώνα.

---

Παρασκευή 15/04/16

ΑΦΙΕΡΩΜΑ «ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ»:

Συζήτηση: Καλλιτεχνικές οικειοποιήσεις της προσφυγικής κρίσης

Σ. Γρηγοριάδου, Π. Πετσίνη, Ε. Ρίκου

Σήμερα που η τέχνη συνδέεται συστηματικά με την πολιτική, η προσφυγική κρίση φαίνεται να προσφέρει ακόμα ένα πεδίο παρεμβάσεων σε πολλούς καλλιτέχνες. Επιπλέον, καλλιτεχνικές πρακτικές χρησιμοποιούνται από εθελοντές με στόχο τη στήριξη των ίδιων των προσφύγων και την αποτελεσματικότερη δημοσιοποίηση των αναγκών τους ή των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Παράλληλα, φωτογραφικές εικόνες και video δημοσιοποιούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρεμβαίνοντας με διάφορους τρόπους στην πληροφόρηση και πολιτική διαχείριση του προβλήματος διεθνώς.
Στη συνάντησή μας αναδεικνύουμε και συζητάμε τα ερωτήματα που θέτουν ειδικότερα όσον αφορά τις καλλιτεχνικές πρακτικές πράγματα και εικόνες που κατασκευάζονται, επαναχρησιμοποιούνται, εμπλέκονται με διάφορους τρόπους στην κίνηση των ανθρώπων, των πληροφοριών, των ιδεών.

---

Παρασκευή 22/04/16

ΑΦΙΕΡΩΜΑ «ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ»:

Παρουσίαση: Η φωτογραφία ως τρόπαιο: Όχλος, λιντσάρισμα και αναμνηστική καταγραφή

Πηνελόπη Πετσίνη

Με την ευρεία διάδοση των ψηφιακών μέσων, η πολεμική φωτοειδησιογραφία έχει υποστεί μεγάλες αλλαγές ιδιαίτερα σε ότι αφορά την προσβασιμότητα των πηγών και τη συλλογή πληροφοριών. Οι ερασιτεχνικές πηγές συγκεκριμένα, έχοντας πρόσβαση σε ένα γεγονός από πρώτο χέρι, συνιστούν πλέον καθοριστικό σημείο της σύγχρονης ειδησεογραφικής ανταπόκρισης. Ταυτόχρονα, η “άτεχνη” κάμερα των κινητών και οι χαμηλής ποιότητας εικόνες τους γίνονται πιστευτές ακριβώς χάρη στις ατέλειές τους, ερμηνευόμενες ως “αυθεντική” δημοσιογραφία, σε αντίθεση με τη χειραγωγούμενη και συχνά μυθοπλαστική επαγγελματική δημοσιογραφία. Η “δημοσιογραφία των πολιτών” (“Citizen journalism”) έγινε ένας όρος πασπαρτού που περιγράφει οποιονδήποτε, από τον εξεγερμένο της Αραβικής Άνοιξης μέχρι το γείτονα που ανησυχεί για αυτό που συμβαίνει δίπλα του. Χαρακτηριστικές εικόνες αυτού του είδους κυμαίνονται πλέον από τα αναμνηστικά στιγμιότυπα των βασανιστηρίων στο Abu Ghraib μέχρι τις ερασιτεχνικές καταγραφές της εκτέλεσης του Saddam Hussein το 2007. Ένα πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί το λιντσάρισμα του Muammar Gaddafi στις 20 Οκτωβρίου 2011, το οποίο μεταδόθηκε ευρύτατα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κυρίως μέσα από τις εικόνες που δημιούργησαν και διακίνησαν οι αυτόπτες μάρτυρες (ή συμμετέχοντες) στη σύλληψη και τη θανάτωση του Λίβυου ηγέτη. H παρουσίαση επιχειρεί να αναλύσει το γεγονός συγκρίνοντάς το με ιστορικά παραδείγματα όπως το λιντσάρισμα των μαύρων στην Αμερική, τις αναμνηστικές φωτογραφίες των στρατιωτών και αξιωματικών της Βέρμαχτ, το λιντσάρισμα του νεκρού Μουσσολίνι και των Ιταλών φασιστών κ.α.

---

Παρασκευή 13/05/16

Παρουσίαση: Media walks: τεχνολογίες, αφηγήσεις και εμπειρίες χωροποίησης

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ:

Νίκος Μπουμπάρης

Στο πρώτο μέρος της παρουσίασης θα ανιχνεύσουμε πως οι επιτελεστικές λειτουργίες του περπατήματος και των ψηφιακών μέσων παράγουν συνεργατικά πολιτισμικές τεχνικές, πρακτικές  και πολυτροπικότητες (multimodalities), με αναφορές κυρίως στο έργο των Bernhard Siegert, Raymond Williams και Gunther Kress, αντίστοιχα. Στο δεύτερο μέρος της παρουσίασης θα συζητήσουμε αναλυτικότερα τα παραπάνω με αναφορές σε συγκεκριμένα έργα media walks, δίνοντας έμφαση σε ζητήματα χωρικής αφήγησης και σε διεργασίες εντοπισμού-εκτοπισμού στην εμπειρία χρήστη.

---

Παρασκευή 20/05/16

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Παρουσίαση: Ποιες οι παλιές και οι νέες προκλήσεις της πολιτικής του πολιτισμού;

Mυρσίνη Zορμπά

Η πολιτιστική πολιτική έχει αμφισβητηθεί πολύ, τόσο όσον αφορά την αναγκαιότητα της ύπαρξής της όσο και σε επίπεδο εφαρμογής. Ωστόσο, όχι μόνο επιβιώνει στα κυβερνητικά σχήματα αλλά και παίρνει νέες διαστάσεις. Βρίσκεται μπλεγμένη στη δίνη  πολιτιστικών  πολέμων, λοιδορείται, αμύνεται  ή αναδιπλώνεται αλλά, κυρίως, αντιμετωπίζει προκλήσεις.

---

Παρασκευή 27/05/16

Παρουσίαση: Η εργασία του καλλιτέχνη στα ιδρύματα σύγχρονης τέχνης: από την απόρριψη στη διαμεσολάβηση

Θεανώ Ντόβα

Η «απόρριψη» των έργων τέχνης, η απαξίωση του καλλιτέχνη και η αποδοκιμασία της εργασίας του από το ευρύ κοινό είναι ένα φαινόμενο που εκδηλώνεται σχεδόν ταυτόχρονα με τη διευρυμένη έκθεση της σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας σε δημόσιους χώρους, κέντρα τέχνης και μουσεία. Η πρόσληψη της καλλιτεχνικής εργασίας στη σύγχρονη τέχνη είναι αμφιλεγόμενη, προκαλεί την αμηχανία και αρκετές φορές την αντίδραση του κοινού. Ποιος είναι επομένως ο ρόλος του ιδρύματος τέχνης ως προς την προβολή, αναγνώριση και πρόσληψη της εργασίας του καλλιτέχνη;

Προσεγγίζοντας το ζήτημα της εργασίας του καλλιτέχνη μέσα από το «διαμεσολαβητικό» ρόλο των ιδρυμάτων σύγχρονης τέχνης, τους στόχους και τα μέσα της πολιτιστικής πολιτικής που αναπτύσσεται στη Γαλλία και συμβάλλει στην προβολή του καλλιτέχνη ως φορέα εργασίας και του έργου τέχνης ως προϊόντος εργασίας.

---